RECENZJA FILMU "SYMFONIA FABRYKI URSUS" JAŚMINY WÓJCIK

Recenzja filmu dokumentalnego "Symfonia Fabryki Ursus" w reżyserii Jaśminy Wójczik, który ma Światową premierę na festiwalu DOK Leipzig w Niemczech.

„W 2011 roku przyszłam tu na spacer, zobaczyłam puste hale, krajobraz jak ze „Stalkera” Tarkowskiego. Robiłam zdjęcia i myślałam o ludziach, którzy tę pustkę wypełniali – co się z nimi stało?” - opowiada Jaśmina Wójcik. Nic. Są nadal w tym samym miejscu - jeśli nie ciałem, to duchem. W „Symfonii Fabryki Ursus”, swoim awangardowym dokumencie, Wójcik udowadnia, że ciała dawnych pracowników zamkniętych od lat warszawskich Zakładów Przemysłu Ciągnikowego „Ursus” pamiętają każdy gest i ruch, który wykonywały przez lata.

Artystka-aktywistka zabiera ich w miejsca, w których przed laty były hale, taśmy i maszyny. Ciała pracowników pamiętają. Na wolnym powietrzu, wśród nagranych rozmów, dźwięków i w rytm muzyki zdają się tańczyć. Ktoś w powietrzu uderza młotkiem. Ktoś inny wciska guzik. Jeszcze inny zdejmuje paczki z taśmy. W pustej, niemal post-apokaliptycznej przestrzeni robi się nagle miejsce, w którym ożywa dawno umarły i pogrzebany pod gruzami świat.

W dokumencie Jaśminy Wójcik mało jest słów, ale reżyserce udaje się stworzyć nowy język opowiadania, który jednoczy ludzi, którzy myśleli, że nikt już o nich nie pamięta, mimo, że oni nie zapomnieli tego, że praca była ich całym światem. Kacper Czubak w subtelny i uważny sposób portretuje rzeczywistość - tą istniejącą i tą wyobrażoną, przywoływaną w ramach społecznego eksperymentu. Opowiada o nim także poprzez kolor. „Symfonia…” tonie w pastelowych błękitach, szarościach, kolorach ziemi i stali, kamienia i żelaza. Kolorowi są tylko ludzie - jak ich historie. Widać je na ich pooranych zmarszczkami, pięknych, ogorzałych twarzach. Czy ten film coś w ich życiu zmieni? „Daje im poczucie podmiotowości” - tłumaczy Wójcik. Możliwe są jedynie mikrozmiany, ale ona wierzy, że „działają jak zaczyn i mogą pączkować”.

Anna Bielak

Cytaty z: "Fabryka Ursus upadła, hale zburzono, zostali ludzie. Jaśmina Wójcik symbolicznie zwraca im to miejsce", Anna Sańczuk, „Wysokie Obcasy” (online); tekst z 4 listopada 2017 roku; http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,127763,22600416,fabryka-ursus-upadla-hale-zburzono-zostali-ludzie-jasmina.html