ZAGREB DOX. RELACJA Z FESTIWALU
Kolejny sukces polskich dokumentalistów na arenie międzynarodowej. POWROTY Krzysztofa Kadłubowskiego wygrywają, a DECRESCENDO Marty Minorowicz i PAPARAZZI Piotra Bernasia otrzymują specjalne wyróżnienia podczas 8. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych Zagreb DOX, który właśnie zakończył się w stolicy Chorwacji.
Wraz z wyżej wspomnianymi aż pięć polskich tytułów znalazło się w konkursie głównym zagrzebskiego festiwalu. . Swoje filmy prezentowali osobiście Piotr Bernaś („Paprazzi”), Paweł Kloc („Kołysanka z Phnom Penh”) i Piotr Sułkowski („Rozmowa”). W sekcjach pozakonkursowych pokazano dodatkowo dwa polskie dokumenty – „Bon Apettit” Kuby Maciejko i „Konkurs” Jakuba Cumana. Swoim gremiom jurorskim przewodniczyli natomiast dyrektor Krakowskiego Festiwalu Filmowego Krzysztof Gierat (konkurs regionalny) i ubiegłoroczny laureat za film "Smolarze" Piotr Złotorowicz (konkurs młodych).
Znowu wiele mówiło się o sile polskiego dokumentu. Miło było podsłuchiwać rozemocjonowanych jurorów konkursu międzynarodowego, który spierali się, który z naszych reprezentantów jest lepszy. Trudno będzie zapomnieć przejmującą ciszę po seansie „Powrotów” – mówi Krzysztof Gierat.
Festiwal obfitował w liczne sekcje pozakonkursowe oraz spotkania profesjonalistów z pitchingiem włącznie. Miała miejsce retrospektywa laureata krakowskiego festiwalu Jaya Rosenblatta. Wśród gości dostrzec można było obecnych rok temu w Krakowie: Allly Derks, dyrektor największego festiwalu dokumentalnego IDFA w Amsterdamie i Tue Steen Müllera, wybitnego konsultanta z Danii.
Polacy zdominowali konkurs główny, z trzech nagród zdobywając dwie. A trzeba zaznaczyć, że o Big Stamp rywalizowało 29 tytułów długich i krótkich, wiele z nich już nagradzanych na ważnych festiwalach międzynarodowych. Jury, w którym zasiadali Tomislav Radić, najbardziej znany filmowiec chorwacki (przewodniczący), Aleksander Gutman, wybitny dokumentalista rosyjski i Norweg Truls Lie, szef europejskiego magazynu dokumentalnego DOX, postawili na „Powroty”, przyznając filmowi Krzysztofa Kadłubowskiego Grand Prix. W uzasadnieniu doceniono niezwykle lapidarną formę tej 7-minutowej, poruszającej relacji z przygotowań do przyjęcia na Okęciu trumien ofiar katastrofy lotniczej w Smoleńsku. Drugim z wyróżnionych został Piotr Bernaś za film „Paparazzi”, który w scenie finałowej także nawiązuje do naszej narodowej tragedii, co nie uszło uwadze jurorów. Portret bezwzględnego fotoreportera otrzymał wcześniej w Krakowie nominację do nagrody Europejskiej Akademii Filmowej w kategorii filmu krótkometrażowego.
W konkursie regionalnym ocenianym przez zespół Krzysztofa Gierata znalazło się 20 tytułów z krajów byłej Jugosławii, ale i z Rumunii, Bułgarii, Włoch i Austrii. Jury także przyznało Grand Prix Big Stamp filmowi krótkiemu, 17-minutowej relacji, która z początku wygląda na reportaż z zakładowej wycieczki, potem na dokumentację odkrywek archeologicznych, a w końcu ujawnia nam prawdziwy powód wyprawy nad rzekę Drinę, gdzie odnaleziono ok. 250 szczątków ofiar wojny w Bośni, która miała miejsce 15 lat temu. Film nosi tytuł „Dzień nad rzeką”, powstał w Bośni i Hercegowinie i znajdzie się w konkursie 52. Krakowskiego Festiwalu Filmowego.
To niezwykłe, że pracując niezależnie, wyróżniliśmy filmy podobne, dla których punktem wyjścia jest sytuacja idealna dla newsa telewizyjnego, ale w efekcie powstały miniaturowe arcydzieła, z przesłaniem odchodzącym od doraźnej informacji, zrozumiałym i poruszającym dla każdego, bez względu na narodowość – komentuje Krzysztof Gierat
Z obydwu sekcji konkursowych jury Piotra Złotorowicza oceniło filmy zrealizowane przez filmowców, którzy nie przekroczyli 35. roku życia. Tu nagrodzono duński „Testament” Christiana Sonderby Jepsena, wcześniej uznany za najlepszy film tego kraju na festiwalu CPX:DOX w Kopenhadze. Czarna opowieść o braciach liczących na spadek także znajdzie się w konkursie festiwalu krakowskiego. Jedno z dwóch wyróżnień przypadło Marcie Minorowicz za „Decrescendo”, nagradzane wcześniej, także w Krakowie, za „znalezienie odpowiedniej formy dla opowiedzenia tej szczególnej historii”, która toczy się w domu starców przy ulicy Helclów w Krakowie.
Ósma edycja festiwalu Zagreb DOX odbyła się między 26 lutego i 4 marca. Podczas festiwalu pokazano 150 filmów dokumentalnych.